Hiç tufeyli gördünüz mü?
Memleketimizde de bilinen meşhur tufeyliler vardır. Hatta halk arasında bu kişilere “yıkım ekibi” de denilir. Arapça bir tabirdir;Tufeyli davet edilmediği yemeklere iştirak eden yerken arkada birşey bırakmamacasına tüketen kişilere denilir. Yıkım ekibi denilmesi de arkasında harabe bırakmalarındandır. Daha çok düğünlerde ve cenazelerde ortaya çıkarlar ölenin kim oldugunu ya da evlenenin kim oldugunu bilmeselerde kulakları seladadır.düğünlerde öyle samimi ve içten konuşurlar ki öyle kucaklaşırlar ki dışarıdan gören düğün sahibi ile aralarında bir bag var zanneder. Tufeylilik tarihin derinliklerinden gelen kadim bir meslektir.
Beni Katafan kabilesinden gelen Tufeyl isimli bir adama nisbet edildiği zannedilir. Bu davranışı sergileyen insanlara Tufeyli denilir.(Tufeylin yolundan giden)Tarihin gizenli sayfalarında meşhur Tufeyliler yaşamıştır beş kişinin toplanacağı yemeklere katılıp her birine diğerinin arkadaşı havasını verip onlarla beraber yiyen içen kişidir. Dışarıdan bir mekana yemek vakti girip kendini sofraya davet ettirip ev halkından daha çok yiyen adamın vasfıdır.
TUFEYLİ HİKAYELERİ
Muhammed Bin Sait derki bir gün Tufeyli birine yazıklar olsun sana ! Davet edilmediğin yere gidip haram yiyorsun deyince Tufeyli itiraz eder ben yemeğe davet edilmeden oturmam der, yemek zamanı cenaze evine giderim kadınlar bölümüne yönelip yürümeye başlarım tam o sırada ev sahibi sizi şöyle alalım buyrun sofra hazır deyince bende mademki beni yemeğe davet etti o zaman yemeğe icabet edeyim diye yerim demiştir.
Tufeylinin birisi güzel kaşlı bir yüzük edinmiş yemek zamanı takar yüzünü ön plana çıkarırmış yüzünün kaşında biraz zor anlaşılan bir hat ile “yemezmişsiniz” yazdırmış gözü gözlüğe takılanlar kelimeyi çözüp yemezmişsiniz deyince tufeyli bu cümleyi bir davet olarak kabul eder yemeğe otururmuş .
Bir ev sahibi tufeyliye sordu sende kimsin? Tufeyli ben seni davet için birini gönderme zahmetinden kurtaran kişiyim dedi.
Tufeylinin birisi yemek davetinde önündeki kızarmış tavuk ile konuşurken konuşması duyulur. Seninle mahşerde hesaplaşacağız beni bu hallere hep sen düşürdün der.
Bir tufeyli bir mekan uğradı hadi yemek yap dediler ben yemek yapmayı bilmem dedi, eti parçala dediler elimi keserim sakarım dedi,yemek pişti bari kaplara bölüştür dediler yere dökerim diye korkarım dedi buyur ye bari dediler size bu kadar muhalefetten utandım artık ne derseniz onu yapacagım dedi ve baş köşeye oturdu.
MODERN TUFEYLİLİK
Bu tür tabir ve hikayeler bu tür hikayeler aslında toplumda yapılması gereken işler ve yapılmaması gereken işler hakkında öğretici bir hikayecilik sistemidir. Eskide hikayeciler olurdu köy köy gezer hikaye anlatırlardı ama anlattıkları hikayeler birer masal değil birer egitim hikayeleri idi kaynağına bakıldığında dinin öğretmek istediği bir gerçeği anlatan hikayelerdir.
Ebu Davut (Kitabul Etime 3741) süneninde yemeğe davet edilip gitmeyenler hakkında “Allah ve Resulüne isyan etmiş” ibaresi geçerken çağırılmadığı yere gideni de “hırsız” vasfıyla nitelenmiştir.
Davet edildiğimiz bir yere imkan nisbetince gitmek gerekir ama ev sahibine önceden haber vermeden bir kişi daha götüremeyiz
Ebu Malik ertesi günkü davet edildiği eve bir gün önce gidip yarın için çocuklarını getirip getiremeyeceğini ev sahibine sordu (çocuk ne yiyebilir ki demedi) ev sahibi ise müsade etti bugün yemek hazırlanmadan önce telefon açıp bir misafirim var getirebilirmiyim yoksa biz bize mi yiyelim daha mı iyi olur ne dersin diye ev sahibinin razı olmadıgında reddetmek için zorlanmayacağı bir cümle ile kapı aralayıp sormak gerekir. Üç kişi geliyoruz haberin olsun olmaz
Eskiler davet edilmediği sofraya oturana bir tokat ev sahibinin şuraya otur diye yer gösterdiği yere oturmayan da iki tokadı hakeden demişlerdir.
Olaki denk geldiğimiz bir sofraya davet olursa sonuçta sofra hadiruna göre hazırlanmıştır dışarıdan gelen tadına bakar ama içi sine yemeğe gömülemez kadim alimlerden İbni Sirin (Allah kendisine rahmet etsin-amin-) bir yemeğe davet edildiğinde evinde bir şeyler atıştırıp gidermiş kendisine bu hal sorulduğunda tüm açlığımı üzerine yıkmak istemedim dermiş ne kadar nahif bir davranış
Davet edilen yerlere basit bir şey bile olsa bir ikramla gitmek gerekir bu görgü ve görenekten gelir ev sahibi uzun oturup yormamak gerekir uzun oturup ev sahibine yük olan da Tufeyli sayılır. Buyrun cümlesini duymadan yemekten asla alınmaz
Misafirden güzel bir şey yoktur, misafire ikram iman belirtisidir iki taraf için de bu davetin bir sadakayı cariye olması için misafirlik ahlakına uymak Tufeyli olmamak lazımdır.
