EDBALİCE
Nevşehir’e yeni bir ilçe tartışması devam ediyor.
Kalaba Belde Belediyesi ile Çalış Belde Belediye başkanları TBMM’ne yeni bir ilçe olmak için dilekçelerini verdiler.
İki belde birleşerek, yeni bir isimle ilçe olmak istiyorlar.
Bu tartışmalar devam ederken “Herikli Karyesi” iken ilçe olacak kadar büyümüş bir belde geldi aklımıza.
@ @ @
Anadolu’nun Türkleşmesinde büyük öneme sahip Avşar Boyu Herikli Türkmenleri, bölgeye Boynuincelü Türkmenleriyle birlikte Adana’nın Sis (Kozan) bölgesinden gelmişlerdir.
Avanos, Nevşehir ve Kırşehir arasında 16 köye yerleşmişlerdir. Bunlardan 14’ü tespit edilmiş, iki köy henüz bulunamamıştır.
Yaptığımız araştırmalarda bu iki köyü de biz tespit ettik. İlk defa bu yazımızda henüz tespit edilemeyen iki yerleşim yeri hakkında kısa bilgi vereceğiz, kanıtlarıyla birlikte. Konuyu “Ürgüp Turizm” dergisinin 64. Sayısında genişçe ele alacağız, İnşallah!...
@ @ @
Herikli Türkmenleri bölgede Kırşehir ve Nevşehir yöresinde; ticaretle uğraşmak isteyenler, şehir merkezlerine yerleşmişlerdir. Nevşehir’de ‘Herikli Mahallesi’ni kurmuşlardır. Tarım ve hayvancılıkla uğraşmak isteyenler ise köylere yerleşerek bölgenin Türkleşmesini sağlamışlardır.
Faruk Sümer’e göre Herikli kelimesi “erk, herk” kelimesinden “gücü elinde bulunduran” anlamına gelmektedir. Bu yüzden de bölge yönetiminde etkin bir konum sergilemişlerdir.
@ @ @
Bölgede tespit edilemeyen bu iki köyden birisi Sarıhıdır Köyü’dür. Herikli Türkmen Oymağı’ndan birkaç hane yerleşerek tıpkı Nevşehir’deki gibi Sarıhıdır’da ‘Herikli Mahallesi’ni oluşturmuşlardır. Eski köyün “Çağlası” tarafında, Kızılırmak’ın güneyinde, daracık bir alana yerleşmişlerdir. Bugün “Erikli Mahallesi” olarak bilinmektedir. Anadolu’da Herikli Türkmen oymağı “Erikli” adla da anılan yerleşim alanları oluşturmuşlardır.
@ @ @
Nevşehir Tarih ve Kültür Araştırmaları dergisinin “Kızılırmak” özel sayısında da yayınladığı, Başvekâlet arşivine kayıtlı “Harita-ı Ürgüp” haritasında, Kızılırmak odak noktası olmak üzere Ürgüp çevresinin yerleşim yerleri bulunmaktadır. Osmanlıca yayınlanan bu haritada Kalaba, Herikli Karyesi olarak anılmaktadır.
Karye; köyden küçük (mezra) yerleşim yerine verilen addır.
Kalaba; Herikli Türkmenlerinin oluşturduğu az haneli bir karye iken, bugün Çalış Beldesi ile birleşerek ilçe olmak üzere yola çıkmış bulunmaktadır.
@ @ @
İlçe olmadan önce, bölge ilçe olmaya elverişli midir?
İlçe olursa ne getirir, ne götürür; iyi düşünmek gerekir.
Elbette ki hizmeti vatandaşın ayağına götürmek iyi bir şeydir. Yörede yaşayanlar daha rahat bir hizmet alırlar.
Peki, Türkiye bunu kaldıracak güce sahip midir?
İlçeler arsın mesafe uzak olsa veya mevcut ilçe nüfusa cevap veremeyecek kadar kalabalık olsa, yeni ilçeye gereksinim duyulabilir.
@ @ @
Yeni bir ilçe yeni yatırımlar gerektirir. Bir ilçede bulunması gerekli bütün resmi ve özel kurumlar bu yeni ilçeye de kurulması gerekir. Kurumların, personelin masrafları ekonomiye yüktür.
Yeni bir ilçe kurulurken bütün bunların dikkate alınması gerekir.
Hayırlısı olması temennisiyle!...
