TÜRKÇE ADI : DOMATES PAS AKARI
LATİNCE ADI : ACULOPS LYCOPERSICI
İNGİLİZCE ADI : TOMATO RUSSET MITE
Tanımı Ve Yaşayışı
Domates pas akarı sarımsı beyaz renkte, hafif kambur, ince uzun, iğ şeklindedir. Dişiler 150-180 mikron, erkekler ise 140-150 mikron boyundadır. Zararlı gözle görülmeyecek kadar küçüktür.
Kışı, tarladaki bitki artıkları arasında geçirir. Gelişmesi için optimum koşullar 26.5 º C derece sıcaklık ve % 30 orantılı nemdir. Sıcaklığın yüksek ve orantılı nemin düşük olması zararlının çoğalmasını hızlandırır. Optimum koşullarda yumurtanın açılma süresi 2 gündür. Birinci nimf dönemi 1 gün, ikinci nimf dönemi ise 2-3 gün sürer. Gelişmesini 6-7 günde tamamlar. Dişiler, yumurtlama sırasında yaprak üzerinde sabit kalırlar. Yumurtalarını yaprak tüyleri arasına, yapraktaki küçük yarıklar içine veya yaprak damarı boyunca bırakır. Birinci dönem nimfler, gelişmeleri boyunca çok az hareket eder. Zararlı yaz boyunca üremeye devam ederek çok sayıda döl verir.
Zarar Şekli
Bitkinin yaprak ve meyvelerinde öz suyu ile beslenirler. İlk zarar belirtileri bitki gövdesinin alt kısmında ve alt yapraklarda görülür.
Önce bitki gövde ve meyvelerinde yağımsı, bronz bir renk değişimi görülür. Zarar gören gövde ve yaprakların rengi parlak kahverengi veya kızılımsıdır. Alt yapraklarda kurumalar ve gövde üzerinde çatlamalar olur ve büyüme durur. Meyvelerin üzeri sertleşerek çatlamalar meydana gelir.
Patates, domateste olduğu gibi gövdede bronzlaşma görülmez. Patates yapraklarında kurumalar olabilir ve yoğun bulaşmalar sonucunda bitkiler ölür.
Patlıcanda ise kıvrılma ve yaparak epidermisi üzerindeki tüylerde koyu kırmızı renklenmeler olur. Bitki canlılığını sürdürür anacak meyvelerde şekil bozukluğu görülür.
Domates pasakarı Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgeleri’nde açıkta ve örtüaltında yetiştirilen domateslerde önemli zarara neden olur.
Doğal Düşmanları
Ege bölgesinde zararlının predatörü olarak Pronematus ubiquitus (McG.) (Acarina:Tydeidae) bulunmuştur.
Mücadelesi
Kültürel Önlemler
Fidelerin zararlı bir bulaşık olmamasına özen gösterilmelidir. Bu nedenle fideliğin çevresinde zararlı konukçusu olan kültür bitkileri ve yabancı otların bulunmamasına dikkat etmelidir. Hasattan sonra derin sürüm yapılmalı ve özellikle domates tarlalarını çevreleyen alanlardaki zararlının konukçusu olan yabancı otlar doğal düşmanlar yönüyle incelenerek buna göre uygulama yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadelede İlaçlama Zamanı
Örtüaltında veya tarladaki bitkiler gözden geçirilir. Bitkilerin özellikle toprağa yakın kısımları incelenerek pas rengini alan bitkilerden yaprak örnekleri alınır. Yapraklar binoküler altında zararlı aranır. Zararlının görüldüğü bitkiler ve çevresinde lokal uygulama yapılır. 2-3 aralıklarla bitkiler incelenir ve yayılma olması halinde tüm tarla ilaçlanır.
