Tarım Danışmanı Yeşil, meyve yetiştiriciliğinde oluşabilecek büyük tehdit olan vernalizasyon hakkında bilgilendirmede bulunarak, meyve ağaçlarının ilkbaharda çiçek açıp meyve tutabilmeleri için belli bir soğuklanma yani dinlenme süresine ihtiyacı olduğunu belirtti.
Yeşil bilgilendirmesinde, “Bu süreç hava sıcaklığının 7.2 0 derecenin altında geçen zamanların saat cinsinden ifadesidir Küresel ısınmadan dolayı hava sıcaklıkları gittikçe yükselmektedir. Kış aylarında bile hava sıcaklıkları mevsim normallerinin çok üzerinde gerçekleşmektedir. Bunun doğal sonucu olarak Meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyaçlarını yeterince karşılanmama durumu ortaya çıkmaktadır.
SOĞUKLAMA İHTİYACI NEDEN GEREKLİDİR ?
Bir bitkinin ilkbahar ve yaz boyunca olacak tüm yaşam fonksiyonları kışın soğuklama süresinin bitkilerin ihtiyaçlarına göre yeterli olmasına bağlıdır. Soğuklama ihtiyacı vernalizasyonun gerçekleşmesi için gerekli süreçtir. Vernalizasyon, bir bitkinin çiçek açmak için düşük sıcaklıklara maruz kalmaya kalitatif veya kantitatif bağımlılığı olarak tanımlanır.
Bitkilerde çiçeklenme, metabolik faaliyetler direk vernalizasyon ile ilgilidir. Bitkilerde soğuklama süreci sayesinde gerçekleşen protein çeşitlenmesi, enzimler oluşması vb etkenlerle birlikte yepyeni hücresel gelişim temelleri vernalizasyon sayesinde olur. Vernalizasyonun yetersiz olması durumunda ağaçların tomurcuk oluşması yeterli sayıda ve istenilen kalitelerde çiçek açması sekteye uğrar. Bu durum doğal olarak da meyve verimini çok olumsuz olarak etkiler.
Vernalizasyon sadece çiçek oluşumuna başlangıcın gerçekleşmesi ile sınırlı değildir. Olumsuz vernalizasyon durumunda İlkbahar ve yaz aylarında sağlıklı yaprak, dal ve meyve gelişimi. Meyvelerin irileşmesi ve renklenmesi. Ağacın savunma mekanizmalarının gerektiği gibi çalışması mümkün olmaz. Vernalizasyon sadece meyve ağaçlarını etkilemez. Serin iklim tahılları olan ;Buğday (Triticum), arpa (Hordeum), yulaf (Avena), çavdar (Secale) ve tritikale (xTriticosecale) bitkileri yetersiz vernalizasyon durumlarında .vejetatif devreden generatif devreye geçemez. Yani çimlenip kardeşlenir; fakat sapa kalkıp çiçek ve tane bağlayamaz.
Kısaca özetlersek Bitkilerin Hem çiçeklenme oluşumunun ve sonrasında oluşacak gelişimlerin gerektiği gibi sağlıklı olabilmesinin temeli vernalizsyona bağımlıdır.
BİTKİLERDE VERNALİZASYONU ETKİLEYEN KOŞULLAR NELERDİR?
Doğal olarak düşük sıcaklık dereceleri. Sonbaharla birlikte gittikçe azalan gündüz süreleri. Gündüz süresi azaldıkça ağacın biyoritmi uykuya çekilme faaliyetine başlatır ve ağaç tam bir uyku dönemine girer. Kış ortasında gündüz süresi yavaş yavaş artıyorken ağaçlar tam uykudan çıkıp yarı uyku haline geçerler. Vernalizasyonunu henüz tamamlamamış türlerde bundan sonra ısının biraz yükselmesi vernalizasyonu sekteye uğratır ve o yılki meyve verimi düşük olur. Ayrıca meyvelerin kalitesi de düşük olur.
TARIMSAL ÜRETİMDE EN BÜYÜK TEHDİT UYANMA VE ÇİÇEKLENME ARASINDAKİ SÜREDEKİ HAVA ŞARTLARIDIR
Kış sonuna doğru olabilecek kısa süreli ısı yükselmeleri erken çiçeklenmeye yol açabilir. Buda ilkbahar geç donlarının tarımsal üretimi sekteye uğratmasına yol açar. Tarımsal üretimde artık en çok dikkat edilecek noktalar. Bitki soğuklama ihtiyacına göre meyve türü seçmeliyiz. Küresel ısınmadan dolayı soğuklama ihtiyacı düşük türleri tercih etmek mantıklı bir uygulamadır. Eğer bölgede ilkbahar don riskleri varsa vertilizasyon sonu tomurcuk gelişmesi yavaş olan meyve ağaçlarını tercih etmeliyiz.” ifadelerine yer verdi.
