Modern dünyada, insan faaliyetinin tüm alanlarında uluslararası ilişkilerde hızlı bir büyüme yaşanıyor. İş görüşmelerinin hazırlanması ve yürütülmesi sürecinde, kültürlerarası iletişimin özelliklerini dikkate almanın yanı sıra dil engellerini ortadan kaldırma sorunları da ortaya çıkmaktadır.
Ülkenin kültürü, ulusal gelenekleri, zihniyet özellikleri, değer sistemi, uluslararası faaliyetlerde hem diplomasi düzeyinde hem de iş ilişkileri düzeyinde dikkate alınmalıdır. Ayrıca kültürün çeşitli yönleri, özellikle düşünme biçimi, davranış kalıpları, güç yapılarının hiyerarşisi, iş etiği, motivasyon özellikleri, ulusal kıyafetler ve yiyecekler vb. Ulusal özellikleri de dikkate almak gerekir. Farklı kültürlerin temsilcileriyle iş ilişkileri, kültürlerarası iletişim sürecinde ulusal özelliklerin dikkate alınmasını ve dikkatle ele alınmasını gerektirir. Dersimizde Asya ve Avrupa ülkeleri arasındaki iş ahlakı farklılıklarını, müzakerelerin kültür, gelenek ve zihniyete dayalı özelliklerini ele aldık. Mesela, İngiliz temsilciler Batı'nın iş dünyasının en nitelikli ülkelerinden biri. Kesinlikle uyulması gereken belirli bir iş ilişkileri prosedürü oluşturmuşlardır. İngilizlerle ilişkilerde iş ahlakına çok değer veriliyor ve İngilizler bu ahlaka sahip insanlarla ilişki kurmayı tercih ediyor. Fransızlar, Avrupa kıtasındaki en eski uluslardan biri olarak kabul ediliyor ve diplomatik protokol ve görgü kurallarının oluşumunda önemli bir etkiye sahip. Uzun bir süre boyunca Fransızca diplomatik iletişimin diliydi. Fransız imajı, ünlü Fransız nezaketi, cesareti ve zarafeti ile ayırt edilir. Alman ulusal karakteri ve görgü kuralları genellikle "düzen" kelimesiyle ilişkilendirilir. Dakiklik, doğruluk ve tek düzen Alman ulusal psikolojisinin özellikleridir.
Çinlilerin karakteristik özellikleri; çalışkanlık, organizasyon, düzenlilik, sabır, dakiklik, duygularını kontrol edebilme yeteneği, stresli durumlarda sakinlik ve soğukkanlılıktır. Yaşlıların büyük otoritesini dikkate alan Çinliler, otoriteye, patrona, öğretmene, babaya saygı duyar. Japon tarzı müzakere.
Japon iş dünyasında kıyafet kuralları oldukça muhafazakar olma eğilimindedir. Kıyafet kodu takım elbise ve kravattır. Giysiler, özellikle ayakkabılar temiz ve düzenli olmalıdır. Japon iletişim uygulamalarında kartvizit kullanımı çok önemlidir.
Bu konuyla ilgili olarak, sürdürülebilir kalkınmanın 4. küresel hedefi ve El-Farabi Kazak Milli Üniversitesi'nin 90. yıl dönümü çerçevesinde Uluslararası İlişkiler Fakültesi'nde bir etkinlik düzenlendi. Diplomatik Tercüme Bölümü Doç. Dr Safura Boribaeva tarafından «Yabancı müzakere tarzları» açık dersi düzenlendi. «Uluslararası ilişkiler ve hukuk alanında çeviri» 3. sınıf Kazakça bölümü öğrencileri, müzakere sürecinin ulusal ve kültürel özellikleriyle tanıştı, Avrupa ve Asya ülkelerinin iş görgü kurallarındaki farklılıkları, müzakere yürütmenin özelliklerini değerlendirdi kültür, gelenek ve zihniyete dayalı olarak iş görgü kuralları üzerine karşılaştırmalı bir analiz gerçekleştirdi. Etkinliğe Diplomatik Tercüme Bölümü başkanı Doç. Dr. Maral Murzagalieva, öğretim-metodik ve eğitim çalışmalarından sorumlu yardımcısı Roza Rakhimbayeva, doçentler Gulnar Karipbaeva, Anar Alipbaeva, Dzhamilya Akhmedova katıldı. Öğrenciler Avrupa ve Asya'daki müzakere tarzlarını analiz ettiler ve raporlar sundular:
Sumbat Saidullaeva – «İngiliz tarzı müzakereler»;
Talshin Galymkızı – «Alman ulusal karakteri ve görgü kuralları»;
Gülnaz Sarsenbai – «Fransız müzakere tarzı»; Akniet Adrbaeva – «Japon tarzı müzakere»; Magzhan Maral – «Çinlilerin ulusal karakteri ve görgü kuralları»; Bibizada Seydaly – «Hindistan'da iş görgü kurallarının özellikleri». Tartışmaya Akniet Altay, Aktolkyn Bakenova, Möldir Ahmediya, Bakhtiyar Baimolda, Talgat Sherbaev aktif olarak katılarak görüşlerini açıkladılar.
Sonuç olarak Diplomatik Tercüme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Maral Murzagalieva, tüm öğrencilere teşekkür ederek dersle ilgili görüşlerini şöyle dile getirdi: «Bizim dünyamızda devletler arasında uyum ve barış içinde bir arada yaşama, ancak diyalog ve karşılıklı çıkarların gözetilmesiyle sağlanır. Uluslararası ilişkiler alanında çalışan bir çevirmenin geniş bir bilgi birikimine sahip olması gerekir. Avrupa ve Asya ülkelerinin yabancı müzakere tarzları konusundaki bugünkü konferansın gelecekte sizin için yararlı olacağını düşünüyorum».
Safura Böribayeva
El-Farabi Kazak Milli Üniversitesi
Uluslararası İlişkiler Fakültesi
Diplomatik Tercüme Bölümü
